Ҫӗрпӳсем спортра ҫитӗнӳсем хыҫҫӑн ҫитӗнӳсем тӑваҫҫӗ теме те юрать. Ҫӗрпӳ каччисем нумаях пулмасть ӑмӑртуран медальсемпе таврӑннӑ.
Иртнӗ эрнере Удмурт Республикин тӗп хулинче ҫамрӑксен хушшинче Атӑлҫи федераци округӗнчи ӑмӑрту иртнӗ. Унта 22 ҫул тултарманнисем хутшӑннӑ.
Ӑмӑртӑва 14 регионти 130 боксер килсе ҫитнӗ. Чӑваш Республикин пӗрлештернӗ командин йышӗнче Ҫӗрпӳре ҫуралнӑ каччӑсем те пулнӑ. Вӗсем — 19 ҫулти Артем Ивановпа Андриян Максимов. Артем 52 килограмм тайман виҫе категорийӗнче тупӑшнӑ, Андриян 75 килограмм тайманнисен йышӗнче вӑй виҫнӗ.
Ҫӗрпӳ каччисем Чӑваш Ен пухмачне 2 пӑхӑр медальпе пуянлатнӑ. Вӗсене ӑмӑртӑва пысӑк категориллӗ тренер Николай Ремеслов тата СССР спорт мастерӗ Александр Катанаев хатӗрленӗ.
Пирӗнтен ытлашшиех инҫе те мар вырнаҫнӑ Удмурт Республикинче пӑтӑрмах сиксе тухнӑ — монополипе кӗрешекен вырӑнти тӳре-шара удмуртла тухакан рекламӑна вырӑсла кӑларттарасшӑн. Ку удмуртсене питӗ килӗшмен тет.
Ӗҫ-пуҫа Роскомнадзор пуҫарнӑ пулать. Пӗрре ҫапла удмуртсен хаҫатне пӑхнӑ май вӗсем реклама курнӑ та анчах вӑл вырӑсла пулманни тӳре-шарасене сисчевлентернӗ. Реклама пирки калакан саккуна туртса кӑларнӑ та унашкал хӑтланни ҫав саккуна пӑсать тесе пӗлтернӗ. Пӗлтерӳ вара Удмуртири наци театрӗнче Галина Романова вырӑнти сӑвӑҫӑн пултарулӑх каҫӗ пуласси пирки пулнӑ. Тӳре-шара шухӑшӗпе вырӑсла _кӑна_ пӗлекен ҫын капла пӗлтерӗве ӑнланмасть, ҫапла май вара вӑл пултарулӑх каҫне лекеймен.
Хаҫӑтӑн тӗп редакторӗ Зинаида Рябинина ӑнлантарнӑ тӑрӑх УФАС ӑнлантарӑвӗ ытла та ухмахла. Удмурт чӗлхипе тухакан хаҫата вырӑсла кӑна пӗлекен ҫын мӗн ӑспа алла илтӗр? Кунашкал йышӑну кӑларни вара удмурт чӗлхине хисеплеменни кӑна пулать имӗш.
«Удмурт Дунне» хаҫат 1915 ҫултанпа тухать. Нумай пулмасть вӑл хӑйӗн 100 ҫулхи юбилейне паллӑ тунӑ. Хаҫат ӗмер тӑршшӗ удмуртла кӑна тухса тӑнӑ, унччен вӗсене унашкал пӗрре те айӑпламан.
Ҫак уйӑхӑн 7–11-мӗш кунӗсенче И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетӗнче «Ӑслӑлӑх эрни» иртнӗ. Палӑртнӑ кунсенче студентсемпе шкул ачисем 49-мӗш ӑслӑлӑхпа ӗҫлӗх конференцине пуҫтарӑннӑ. Ака уйӑхӗн 9-мӗшӗнче, тӗслӗхрен, 9–11-мӗш классенче пӗлӳ пухакан шкул ачисем "Ӑслӑлӑхри пӗрремӗш утӑмсем" секцие пуҫтарӑннӑ. Пурӗ 13 секци ӗҫленӗ.
Унта Чӑваш Енри вӗренекенсемпе пӗрлех Удмурт, Мари, Пушкӑрт республикисенчен килнӗ студентсем хутшӑннӑ. Халӑх йӑли-йӗркине, чӗлхепе культурӑна аталантарас, литературӑна тӗпчес ыйтусене хускатнӑ ҫамрӑк ӑсчахсем.
Асӑннӑ конференцире Патӑрьел районӗнчен пӗртен пӗр вӗренекен, Ыхра Ҫырми вӑтам шкулӗнчи Светлана Максимова хутшӑннӑ. «Чӗлхе. Истори. Култура» секцие хутшӑнса вӑл пӗрремӗш вырӑна тухма пултарнӑ.
Светлана 9-мӗш класра пӗлӳ пухать, вӗренӳ отличници. Тӗрлӗ конкурс-фестивале хастар хутшӑнать, яланах малти вырӑнсене йышӑнать. Ӑна Светлана Кулакова вӗрентекен пулӑшса пырать.
Иртнӗ шӑматкун Тӗменре иртекен биатлон ӑмӑртӑвӗнче Анат Камӑри чӑваш гимназийӗнче вӗреннӗ Алина Якимкина биатлонистка вилсе кайнӑ. 21 ҫулхи хӗрӗн чӗри финиш умӗн, темиҫе ҫӗр метр юлнӑ чухне тапма чарӑннӑ. Вырӑнта пулнӑ тухтӑрсем ӑна ҫӑлса ӗлкереймен.
Ӑмӑртӑва Алина Удмурт Республикинчен кайнӑ. Раҫҫей кубокӗн этапне хӗрсен сборнӑйӗ тухтӑрсӑр килни паллӑ пулнӑ. Унчченхи тухтӑр каласа панӑ тӑрӑх юлашки тапхӑрта Алинӑн сывлӑхӗ япӑхланнӑ. «Эп командӑпа раштавӑн 31-мӗшӗччен ӗҫлесе, кайран кайрӑм. Вӗсем ман вырӑнна никама та тупайман. Алинӑна эп хамах сӑнаса, унӑн кардиограмминчи улшӑнусене курса. Медицина чӗлхипе каласан ку реполяризаци процессӗсем сиенленни ятлӑ», — тенӗ Владимир Красильников. Вӑл хӑй хӗре темиҫе уйӑх курман ҫавӑнпа та пӑтӑрмах мӗнпе ҫыхӑннине тӗпрен илсен калаймасть иккен. Алина юлашки хут диспансерта кӗркунне пулнӑ. Унти тухтӑр хӗр сывлӑхӗ спорт валли юрӑхлӑ пулнине ҫирӗплетнӗ. Ҫав хутпа килӗшӳллӗн Алинӑна ытти хӗрсемпе пӗрлех Тӗменри ӑмӑртӑва хутшӑнма ирӗк панӑ та пулать.
Каласа хӑварас пулать, кӑҫал Алина качча кайма ӗмӗтленнӗ, туйччен темиҫе уйӑх кӑна пурӑнса ҫитереймен теҫҫӗ.
Нумаях пулмасть Удмурт Республикинче биатлон енӗпе Раҫҫей чемпионачӗ иртнӗ. Пирӗн ентеш Татьяна Семенова биатлонистка пӑхӑр медаль ҫӗнсе илме пултарнӑ.
Татьяна Семенова 15 ҫухрӑмлӑ дистанцире ӑмӑртнӑ. Ҫак дистанцире Мускав спортсменки Анна Щербинина ҫӗнтернӗ. Ханты-Манси автономи округӗнчи Марина Коровина финиша иккӗмӗш ҫитнӗ. Ун хыҫҫӑн — пирӗн ентеш.
Татьяна Семенова Шупашкарти политехника институтӗнче вӗренет, ӑсталӑхне Олимп резервӗсен ачасемпе ҫамрӑксен 2-мӗш спорт шкулӗнче туптать.
Палӑртмалла: Анатолий Акимов тренер патӗнче ӑсталӑхне туптаканскер чупура чи лайӑх кӑтартупа палӑрнӑ, анчах вӑл пенӗ чухне йӑнӑшнӑ. Пӗлтӗр вара Татьяна Тернтинӑра иртнӗ Пӗтӗм тӗнчери Универсиадӑра пӗр ылтӑн тата икӗ пӑхӑр медаль ҫӗнсе илнӗ.
«Бурановские бабушки» фольклор ушкӑнӗ тата хрантсуссен юрӑҫи Мирей Матье пӗрлехи эстрада номерӗ хатӗрлеҫҫӗ. Ун пирки ТАСС информаци агентстви Удмурт Республикин Раҫҫей Президенчӗ ҫумӗнчи тулли праваллӑ элчи Светлана Смирнова пӗлтерни тӑрӑх хыпарланӑ.
«Еврокурав» юрӑ конкурсӗнче темиҫе ҫул каялла ҫӗнтерсе ят ҫӗнсе илнӗ кинемейсем Мускавра Удмурт Республикин ҫулталӑкне уҫнӑ чух сцена ҫине тухӗҫ. Хӑйсем кӑна мар — Мирей Матье юрӑҫпа пӗрле хатӗрленӗ номерпе.
Удмурт Республикин Мускаври ҫулталӑкӗ раштавӑн 7-мӗшӗнче эстрада концерчӗпе уҫӑлӗ. Унта «Бурановские бабушки» ушкӑнсӑр пуҫне «Айкай» тата «Италмас» наци ансамблӗсем, ытти артист пулӗ.
Удмурт Республикин ҫулталӑкне 2015 ҫулта П.И. Чайковский 175 ҫул тултарнине тата Удмурт Республикин 95 ҫулхине халалланӑ.
Ҫурла уйӑхӗнче Атӑлҫи федераци округӗнче бензин хакӗ 32,35 тенкӗпе танлашнӑ, дизель топливи — 32,95 тенкӗ. Кун пирки Росстат пӗлтернӗ.
Ҫурла уйӑхӗнче Атӑлҫи тӑрӑхӗнчи регионсенче чи хаклӑ бензин Чӑваш Енре тата Мӑкшӑ Республикинче пулнӑ, ун хыҫҫӑн — Самар облаҫӗ. Списока Киров, Чулхула, Сарӑту облаҫӗсем тӑснӑ. Чи йӳнӗ бензин Пушкӑрт Республикинче тата Чӗмпӗр облаҫӗнче пулнӑ.
Дизель топливи Ӗренпур, Самар облаҫӗсенче, Пушкӑртстанра, Удмурт Республикинче, Киров облаҫӗнче чи хаклӑ пулнине шута илнӗ. Чи йӳнни — Тутарстанра, Сарӑту облаҫӗнче.
Нумаях пулмасть Ижевск хулинче троллейбуссен чи лайӑх водительне палартас тӗллевпе конкурс иртнӗ. Унта 29 ҫын хутшӑннӑ.
Ҫӗнтерӳҫӗсн йышне Ижевскра пурӑнакан 2 ҫын тата Шупашкар ҫынни кӗнӗ. Пирӗн ентеш Леонид Александров иккӗмӗш вырӑн йышӑннӑ.
Дистанцие питӗ лайӑх никам та пурнӑҫлайман. Ӑмӑртун тӗп судйи палӑртнӑ тӑрӑх, дистанцире машина нумай пулнӑ. Маневрсем тумалла пулнӑ. Тӗрлӗ йывӑрлӑха пула ӑна парӑнтарма ҫӑмӑл пулман.
Конкурс 16 ҫул иртет. Ҫак вӑхӑтра Раҫҫей троллейбусӗсен паркӗ ҫӗнелнӗ. Эппин, ку тытӑмра ҫамрӑксем те нумайрах ӗҫлеме тытӑннӑ.
Утӑн 12-мӗшӗнче Патӑрьел районӗнчи Пӑлапуҫ Пашьел ялӗн халӑхӗ уява пухӑннӑ. Кӑҫалхи мероприяти тата вӑйлӑрах иртнӗ. Уява Удмурт Республикинчи, Украинри, Германири делегацисем килнӗ.
Сумлӑ хӑнасен йышӗнче Патӑрьел район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Николай Глухов, ЧР Патшалӑх Канашӗн председателӗн ҫумӗ Олег Мешков, «Красное Знамя» ЯХПК енртӳҫи, Патшалӑх Канашӗн депутачӗ Петр Никифоров, Иоанн иерей пулнӑ.
Пӑлапуҫ Пашьел ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Влалимир Никитин ҫитӗнӳсем ҫинче чарӑнса тӑнӑ, чи хастаррисене Хисеп грамотипе, Тав ҫырӑвӗпе, парнесемпе чысланӑ. Унтан ялти кашни урам анатри чӑвашсен ӗлӗкхи йӑли-йӗркине кӑтартса панӑ. Йӑлана кӗнӗ тӑрӑх, кашни урам сӗтел хатӗрленӗ. Ун ҫине наци апатне, килте вӗретнӗ сӑра лартнӑ. Кашни сӗтел хӑнасене йыхравланӑ.
Аслӑ ӳсӗмрисем ӗлӗкхи «техникӑна» кӑтартнӑ. Лапамра «Асра юлнӑ самант» сӑнӳкерчӗксен стендне, чӑваш халӑхӗн алӗҫӗсен куравне йӗркеленӗ.
Вӑйлисем ирӗклӗ кӗрешӳре, волейболра, армспортра, кире пуканӗ йӑтассинче, вӗрен туртассинче тупӑшнӑ.
Ютран килнӗ делегацисем пӑлапуҫ пашьелсен йӑли-йӗркине тӗлӗнсе те савӑнса сӑнанӑ.
Удмурт Республики Чӑваш Енрен тӗслӗх илнӗ. Вӗсем икӗ чӗлхеллӗ предприятсем валли ҫыпӑҫтаркӑч кӑларма тытӑннӑ.
«Вераськиськом удмурт кылын» (чӑв. «Удмуртла калаҫатпӑр») ятлӑскере «Удмуртлык» общество тата ҫамрӑксен «Шунды» организацийӗ пуҫарнӑ. Хастарсем удмуртла калаҫакан ҫынсем ӗҫлекен организацисене ҫакнашкал наклейкӑсене, паллӑсене саккас пама сӗнеҫҫӗ. Ку предприятире удмурт чӗлхипе те пулӑшу илме май пуррине кӑтартать-мӗн. Кун пирки финн-угор пӗлтерӳ службин социаллӑ сетӗнче пӗлтернӗ.
Малашне йӗркелӳҫӗсем удмурт чӗлхипе пулӑшу илме май пур вырӑнсен (организацисен) карттине тӑвасшӑн. Вӗсен шухӑшӗпе, Ижевскри предприятисенче удмурт чӗлхипе усӑ курни чӗлхене аталанма май парать.
Кунсӑр пуҫне «Удмурт кылэз уже кутэны дась» (чӑв. «Удмурт чӗлхипе усӑ курнине ырлатпӑр») тесе ҫырнӑ стикерсем сарӑлӗҫ. Вӗсене удмурт чӗлхипе калаҫман ҫынсем ӗҫлекен организацисене сӗнӗҫ.
Малашне удмурт чӗлхипе калаҫассине аталантарнӑ учрежденисем валли преми пама йышӑнасшӑн.
Ҫак пуҫарӑва йӗркелеме акан 24-мӗшӗнче Шупашкарта чӑваш чӗлхипе пуҫарнӑ ҫакнашкал акци хӗтӗртнӗ-мӗн.
+8.3 °C